Španija je tokom svoje burne istorije naučila kako se imperija stvara, ali i kako se gubi. Tragovi ove nekadašnje moći vidljivi su na razne načine, a možda se najviše izražavaju kroz jezik – prema ovogodišnjim podacima, španski jezik je, posle kineskog, drugi po broju ljudi na planeti koji njime govore. Nema oblasti ljudskog duha i stvaralaštva gde ova zemlja nije ostavila dubok trag: slikarstvo, poezija, muzika, arhitektura, film… Naravno, u modernom dobu i fudbal je postao zaštitni znak države koja zauzima najveći deo Iberijskog poluostrva.
Ova predivna zemlja bogatog kulturnog nasleđa čuvena je i po svojoj gastronomiji, a španski šefovi postali su zvezde i legende kulinarstva, isto koliko i majstori lopte u svom poslu. Kao mediteranska zemlja, Španija je poznata po svojim kvalitetnim vinima, jedan je od najveća tri proizvođača na svetu, ali to Špance nije sprečilo da se prepuste užicima proizvodnje i pijenja piva.
Pivara Mahou-San Miguel osnovana je 1890. godine u Madridu i glavni je igrač na španskom tržištu. Gotovo odmah, u prvoj deceniji posle osnivanja, ova pivara počela je da sakuplja medalje za kvalitet svojih proizvoda – zlatna medalja u Briselu, 1897. godine i isto takva u Parizu tri godine kasnije. Pivara Mahou je oduvek budno pratila tehnološke inovacije, promene ukusa tržišta i pri tom se neprestano širila, pa je kupovinom San Miguela 2000. godine postala je najveći španski proizvođač piva. Ni uspešni proizvođači kraft piva nisu ostali neprimećeni, pa tako Mahou-San Miguel ima svoje akcije u dve poznate američke kraft pivare. 1969. godine na tržištu se pojavilo pivo koje je postalo zaštitni znak ovog giganta, Mahou Cinco Estrellas. Ipak, to se odnosi najviše na tržište unutar same Španije. San Miguel Special najpoznatiji je brend ovog proizvođača u svetu. Tu su još Mahou Classical, Alhambra Special, Mahou Sin, Traditional Alhambra, razne vrste bezalkoholnih piva, a San Miguel 1516 se proizvodi po Reinheitsgebotu, nemačkom zakonu o čistoći piva koji je na snazi od 1516. godine, pa otud i godina u nazivu piva, i 2011. godine je izabran za najbolje evropsko pivo u kategoriji pilsner lagera.
Barselona nije uzvratila udarac Madridu, već je, kao i u slučaju čuvenih fudbalskih klubova iz ova dva grada, počela još ranije. Pivara S.A.Damm osnovana je u prestonici Katalonije 1876. godine. Njen najpoznatiji brend Estrella Damm nastao je iste godine i važi za najstariji u Španiji. Izbeglica iz Alzasa, August Damm, napravio je u Barseloni ovaj lager, učinivši ga laganijim od njegovih centralnoevropskih prethodnika koji su se prilagodili hladnijim vremenskim prilikama nego što su one na Mediteranu. Po originalnom receptu iz godine nastanka, Estrella Damm se proizvodi od ječmenog slada, hmelja i pirinča, a kvasac koji se upotrebljava ljubomorno se čuva na tri lokacije: u Barseloni, Valensiji i Londonu. Estrella se može popiti u mnogim državama širom sveta, a od nedavno je dostupna i našim ljubiteljima piva. Zanimljivo je da je ova pivara sarađivala sa Feranom Adriom, jednim od najčuvenijih šefova na planeti, koji je uz pomoć svojih saradnika iz legendarnog restorana El Bulli kreirao luksuzno pivo Inedit, mešavinu klasičnog lagera i pšeničnog piva.
Cruzcampo je još jedan veliki igrač na pivskom tržištu Španije. Ova pivara osnovana je 1904. godine u Sevilji, a danas, osim u matičnom gradu, svoje pivare ima u još nekoliko gradova. U vlasništvu je svetskog giganta Hajnekena i uz standardni Cruzcampo Special nudi još Special Barrel, Gran Riserva, Pilsner, Radler, kao i proizvode novog vremena, bezalkoholno pivo i pivo bez glutena. Pije se širom Španije, ali je ipak najomiljenije u svojoj rodnoj Andaluziji i prepoznatljivo po veselom liku kralja Gambrinusa na etiketi.
Španski kraft pivari susreli su se, možda još drastičnije nego na nekim drugim mestima, sa krutim zakonima i neumornom hobotnicom birokratije. Vlasnici prvih microcerveria, kao što je madridski Naturbier, provodili su godine u borbi sa birokratskim smicalicama, pre nego što su svoj proizvod mogli da ponude na tržištu. Sledeći otpor dolazio je od konzervativne, uglavnom starije publike koja je na mutno pivo gledala kao na nešto neprirodno i zamišljala neko neuredno postrojenje za proizvodnju u sobi buntovnog studenta. Mlađi konzumenti nisu imali taj problem i lako su se otvarali novim stilovima, ukusima i aromama. Najveći broj kraft pivara nalazi se u Barseloni i Kataloniji, mada ih ima širom Španije, pa čak i u Seuti, maloj španskoj oblasti na tlu Maroka. Španci, slično Italijanima, dolaze iz tradicionalne vinske kulture, što, uz probijanje tradicionalističkih blokada, španskim kraft pivarima nudi i mogućnost da kreiraju svoja piva neopterećeni balastom pivskih velikana prošlosti.
A tamo gde se dobro pije, mora se i dobro jesti. Već od samog nabrajanja španskih delikatesa, čoveku kreće voda na usta – paelja, gaspačo, čuvena šunka od crnih svinja, širok izbor ribe i morskih plodova, kobasice, beskrajna raznovrsnost tapasa… Džordž Orvel je rekao da bi radije bio stranac u Španiji nego u većini zemalja, jer je lako steći prijatelje. Treba mu verovati na reč, ali je još bolje proveriti to u praksi.
